طبق قانون کار مصوب ۱۳۶۹، «کارگر» به کسی گفته می‌شود که به درخواست کارفرما، در مقابل دریافت «حق‌السعی» اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا کار می‌کند.

«حق‌السعی» به معنای کلیه دریافت‌های قانونی است که کارگر به اعتبار قرارداد کار اعم از مزد یا حقوق کمک عائله‌مندی، هزینه مسکن، خواربار، ایاب و ذهاب، مزایای‌غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آن‌ها دریافت می‌کند.

حق و حقوق قانونی کارگر چیست؟

قوانین مصوب برای کارگران، حق و حقوق مشخصی تعیین کرده است که شامل موارد ذیل می‌شود:

– از جمله حقوق مهم کارگران در قانون کار، رعایت شرایط کار است. رعایت شرایط کار به معنای رعایت این موارد است:

الزام به رعایت ساعات کار؛ عدم تجاوز از ٨ ساعت در یک شبانه‌روز و عدم تجاوز از ۴۴ ساعت در هفته (ماده ۵۱ قانون کار) مگر با رعایت شرایط قانونی

رعایت ساعات کار مشاغل سخت و زیان‌آور؛ عدم تجاوز از ٦ ساعت در یک شبانه‌روز و عدم تجاوز از ۳۶ ساعت در هفته (ماده ۵۲  قانون کار)

تکلیف به ارجاع ندادن کار اضافی به کارگر مگر با رعایت شرایط قانونی (مواد ٥٩، ٦٠، ٦١، ٨٣ قانون کار)

الزام به رعایت ممنوعیت انجام کار‌های خطرناک، سخت و زیان آور و حمل بار بیشتر از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگران زن (ماده ٧٥ قانون کار)

تکلیف به رعایت امکان استفاده از مرخصی بارداری و زایمان زنان کارگر و رعایت فرصت شیردهی آن‌ها به کودکان (مواد ٧٦ و ٧٧ قانون کار)

ممنوعیت به کار‌گیری افراد کمتر از ١٥ سال (ماده ٧٩ قانون کار)

الزام کارفرمایان به تأمین ایمنی کارگاه، ماشین آلات و وسایل حفظ سلامت کارگران (ماده ۸۷ و ماده ۹۰ قانون کار)

– دریافت مزد و حقوق با رعایت شرایط قانونی (ماده ۳۷ قانون کار)

– حق برخورداری از وسایل تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در کارگاه (ماده ۹۱ قانون کار) و داشتن یک نسخه از قرارداد کار (ماده ۱۰ قانون کار)

– حق بیمه (ماده ۱۴۸ قانون کار: کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.)

– حق مرخصی و دریافت مبلغ مانده مرخصی در پایان هر سال یا در زمان اتمام همکاری

– مزایای قانونی پایان کار، مانند حق سنوات (حق سنوات معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر به نسبت هر سال سابقه کار است- ماده ۲۷ قانون کار)

– حق اولاد، حق مسکن، بن کارگری (ماده ۳۴ قانون کار)

– حق دریافت عیدی (قانون تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول مصوب ۱۳۷۰)

– حق اعتراض و اقامه دعوی نسبت به رای هیئت تشخیص (ماده ۱۵۸ قانون کار)

– دریافت حقوق و مزایای مربوط به تعطیلی کاری، اضافه کاری، نوبت کاری، شب کاری و حق ماموریت در صورت تحقق هر یک از این موارد (ماده ۴۶، ۵۸، ۶۰ و ۶۲ قانون کار)