اکنون به نظر می رسد درپی بی توجهی های مکرر دستگاه قضا برای احقاق حق وارد میدان شده است .
بر همین اساس،دادستانی تهران با اعلام این خبر این ورود ، افزود: با توجه به حساسیت امر و در راستای صیانت از انفال و ثروت‌های عمومی، دستور رسیدگی به علل خشک شدن درختان منطقه چیتگر با قید فوریت خطاب به دادسرای ناحیه ۳۷ (ویژه انفال) صادر شد و پس از بازدید معاون دادستان و سرپرست دادسرا از محل، در جلسه با دستگاه‌های متولی تصمیمات لازم اتخاذ و دستورات لازم جهت حفاظت از درختان صادر شد.
دادستان تهران، افزود: در جلسه دادستانی تهران با مدیران منابع طبیعی و آبخیزداری شهر تهران، سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران، شرکت آب و فاضلاب شهر تهران، شهردار منطقه ۲۲، رئیس اداره محیط زیست شهر تهران مقرر شد راهکار‌های جلوگیری از خشک شدن درختان و احیای آنها با تشکیل کارگروه ویژه بررسی شود و برنامه اجرایی مشخص با لحاظ موقعیت محل و اقدامات لازم تهیه و نتیجه اقدامات انجام شده به دادستانی گزارش شود.
وی افزود: اعضای این کارگروه به صورت ماهانه و با حضور سرپرست دادسرای ناحیه ۳۷ ضمن بازدید از بوستان چیتگر بر روند انجام اقدامات نظارت می‌کنند.
دادستان تهران تصریح کرد: با توجه به اهمال صورت گرفته در سالیان متمادی و آسیب جدی به درختان مقرر شد هیئتی از کارشناسان رسمی مجرب دادگستری نسبت به بررسی علت خشک شدن درختان و نیز روش احیای بوستان مزبور اقدام کنند تا تدابیر قانونی در این خصوص به عمل آید.
وی یادآور شد: همچنین مقرر شد جهت جلوگیری از تعرض و سوءاستفاده احتمالی اشخاص در اراضی بوستان چیتگر، اداره منابع طبیعی نسبت به پیگیری و اخذ سند کاداستر در خصوص اراضی موصوف اقدام و نتیجه را به این دادستانی اعلام کنند.
به گفته دادستان تهران، با توجه به تکالیف قانونی سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران درباره تهیه شناسنامه و پلاک‌کوبی کلیه درختان، مقرر شد این سازمان با قید فوریت نسبت به پلاک‌کوبی درختان بوستان چیتگر اقدام و آمار درختان پلاک‌کوبی شده و همچنین درختان خشک، سالم و دارای قابلیت بهبود را به صورت هفتگی به دادستانی تهران اعلام کند.
گفتنی است ، چندی پیش مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران درباره علت خشک شدن تعدادی از درختان در سطح بوستان‌های جنگلی و شهری توضیح داد.
علی‌محمد مختاری علت اصلی خشک شدن تعدادی از درختان در سطح بوستان‌های جنگلی و شهری پایتخت را طغیان آفت سوسک پوست خوار خواند و تصریح کرد: این حشره یکی از آفات مهم و ثانویه درختان است.
وی ادامه داد: این آفت از سال ۱۳۹۵ طی چندین مرحله به جنگل‌ها و بوستان‌های شهر تهران از جمله بوستان جنگلی چیتگر حمله کرده و باعث خشک شدن تعدادی از درختان شده که با اقدامات کنترلی و پیشگیری از قبیل سمپاشی با سموم شیمیایی و روغن پاشی تنه درختان، محلول پاشی با کودهای شیمیایی و آبیاری درختان ضعیف، نصب تله‌های فرمونی و جذب سوسک پوست خوار جهت کاهش جمعیت آفت تا حدود زیادی این آفت تحت کنترل درآمد، اما به دلیل گرم شدن هوا، خشکسالی و کمبود منابع آبی، دوباره طغیان کرد و منجر به خشک شدن تعدادی دیگر از درختان شده است.
مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران افزود: با وجود مشکلات زیاد در امر حفظ و نگهداری جنگل‌ها و بوستان‌های شهری از قبیل گرم شدن هوا، کاهش منابع آبی، پایان دیرزیستی درختان پهن برگ، تراکم درختان، عمق کم خاک زراعی، فقدان سرمای زمستانه و… نخستین و مهم‌ترین اقدام جهت کنترل این آفت، حذف درختان خشک و آلوده بوده و از آنجایی که مالکیت اراضی جنگلی با سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور است، صدور مجوز و قطع درختان خشک توسط آن سازمان صورت می‌پذیرد.
مختاری با بیان اینکه باید در صورت بروز هرگونه عوامل خسارت‌زا به درختان ازجمله پایان دیر زیستی درختان پهن برگ، آفات و بیماری‌های گیاهی، کوتاهی پیمانکار فضای سبز در امر نگهداشت و… مراتب توسط اداره فضای سبز و کارشناسان گیاه‌پزشکی منطقه بررسی شود، گفت: باید پس از مشخص شدن علل خشکیدگی درختان نسبت به ثبت در سامانه نهال اقدام شود و با اخذ مجوز لازم از کمیسیون ماده هفت نسبت به حذف درختان آلوده یا خشک مبادرت شود. ضمن اینکه جرائم حاصل از قصور در هر یک از پیمان‌ها از پیمانکار نگهداشت کسر می‌شود.
بر اساس گزارش سایت شهر، وی در پایان تاکید کرد: با توجه به زمان مناسب، عملیات به زراعی و پیرایش قطعات فضای سبز شامل حذف کنده ها، تنه جوش ها، پاجوش‌ها و سرشاخه‌های خشک در دستور کار عوامل فضای سبز منطقه است و مقرر شده پس از حذف کنده‌های موجود نسبت به ضدعفونی محل و واکاری آنها با گونه‌های مقاوم به کم آبی و سازگار با شرایط اقلیمی آن منطقه اقدام کنند.
این در حالیست که یک کنشگر محیط‌زیست در خصوص قطع انبوهی از درختان پارک جنگلی چیتگر می‌گوید: «این منطقه از لحاظ اقلیمی، برای کاشت درخت کاج مناسب نبوده و نیست. از زمان احداث این پارک، ۶۰ سال پیش، این اشتباه از سوی سازمان منابع طبیعی یا شهرداری وقت صورت گرفت، تا به امروز هم ادامه یافت و این درختان را در معرض انواع آسیب‌ها و آفات قرار داد. چاره‌ای جز این نیست که درختان آسیب‌دیده قطع یا سوزانده شوند تا آفت گسترش پیدا نکند.»
بهرحال ، در میان اخبار محیط‌زیستی، پدیده «قطع درختان» همواره مورد توجه و دغدغه اقشار مختلف، از جمله حامیان محیط‌زیست و حتی شهروندان عادی بوده و هست. همانطور که مرداد ماه سال گذشته، ماجرای قطع درختان خیابان ولیعصر تهران خبرساز شد و در پی آن، معاون خدمات شهری شهرداری منطقه یک اعلام کرد: «حسب دستور سازمان بوستان‌ها مقرر شد که درختان خشکیده، از سطح شهر جمع‌آوری شوند تا با آغاز فصل پاییز و معتدل شدن هوا کاشت مجدد و جوان‌سازی درختان انجام شود.»
در موردی دیگر، قطع ۴ اصله درخت در خیابان ایتالیای تهران، طی ماه گذشته، در شبکه‌های اجتماعی مطرح شد و واکنش‌های متعددی در پی داشت؛ تا در نهایت شهرداری تهران مدعی شد که این درختان، نه قطع، که «سربرداری» شده‌اند تا خطری متوجه رهگذران و خودروهای پارک‌شده در حاشیه خیابان نشود. هرچند این ادعا ساکنان این منطقه را قانع نکرد.
طبق اخباری که اخیراً در فضای مجازی منتشر شده، گویا این‌بار ضربات سخت تبر بر پیکر درختان پارک جنگلی چیتگر تهران فرود آمده است. به گفته بازدیدکنندگان و ساکنان این منطقه، شمار زیادی از درختان این پارک به‌تازگی بریده شده‌اند. آنها می‌گویند درختان قطع‌شده، سالم، زنده و بی‌آفت بوده‌اند؛ اما اطلاعیه نصب‌شده در ورودی پارک حاکی از این است که درختان را به علت حمله آفات قطع می‌کنند.
یکی از اعضای کمیسیون محیط‌زیست و شورای شهر تهران، ضمن واکنش به این خبر می‌گوید: «موضوع قطع درختان پارک جنگلی چیتگر مربوط به یک ماه پیش است که طی این جریان، مجوز قطع ۸۰۰ اصله درخت با تأییدیه سازمان منابع طبیعی صادر شد.»
او با تکیه بر توضیحات دبیر کمیسیون ماده ۷شهرداری فضای سبز و استعلام از مسئولان منطقه ۲۲ تهران، علت این رویداد را حمله نوعی آفت به نام «سوسک پوستخوار» به پارک جنگلی چیتگر بیان می‌کند و می‌گوید: «مجوز قطع درخت تنها در صورتی صادر می‌شود که درخت خشکیده یا آفت‌زده باشد و قطع درختان زنده و سالم خلاف قوانین است. طبق گفته کارشناسان و بررسی‌های انجام‌شده، درختان قطع‌شده در پارک چیتگر نیز به‌طور کامل آسیب دیده بودند.»
مدیر انجمن دیدبان کوهستان و کنشگر محیط‌زیست، در همین راستا می‌گوید: «درختان کاج پارک جنگلی چیتگر از حدود پنج سال پیش، مورد هجوم نوعی آفت به نام «سوسک پوستخوار» قرار گرفته‌اند. درختان تنومندی در این پارک وجود دارند که سرپا و ایستاده خشک می‌شوند، زیرا با وجود این آفات، پوست تنه درخت به شدت آسیب می‌بیند و راه تنفس آن بسته می‌شود. در این شرایط چاره‌ای نیست جز اینکه درختِ آسیب‌دیده، قطع یا سوزانده شود تا آفت گسترش پیدا نکند.»
این حشرات معمولاً به درختان ضعیف و در حال زوال حمله می‌کنند و با تغذیه از آوند آبکش به دلیل ایجاد اختلال در جریان شیره نباتی سبب از بین رفتن درختان می‌شوند.
محدوده چیتگر از لحاظ اقلیمی، گرم و خشک است و درختان کاجی که در آن کاشته شده‌اند، دارای طبع سرد و مرطوب هستند و در اقلیم مدیترانه‌ای زیست بهتری دارند. مدیر انجمن دیدبان کوهستان و کنشگر محیط‌زیست در این‌باره می‌گوید: «این منطقه از لحاظ اقلیمی، برای کاشت درخت کاج «اِلدار» معروف به کاجتهران یا کاج ایرانی مناسب نبوده و نیست. از زمان احداث این پارک، ۶۰ سال پیش، این اشتباه از سوی سازمان منابع طبیعی یا شهرداری وقت صورت گرفت، تا به امروز هم ادامه یافت و به جای استفاده از گونه‌های بومی یا درختان متنوع، به طور یکنواخت درخت کاج و اقاقیا در این بوستان کاشته شد.»
اصرار بر کاشت گونه‌های متنوع به این علت است که طبیعت به طور فطری، به تنوع تمایل دارد؛ اگر بافت گیاهی و درختی یک جنگل متنوع باشد، آفت نمی‌تواند به‌طور گسترده طغیان کند و سلامت زیستی گیاهان را به خطر بیندازد.
وی با اشاره به یکنواختی بافت درختان و نبود تنوع گیاهی در پارک جنگلی چیتگر می‌گوید: «اگر گونه‌های درختی متفاوتی در این جنگل وجود داشت، ممکن بود حمله آفت پوستخوارِ کاج صرفاً متوجه درختان کاج شود و باقی درختان (گونه‌های دیگر) در امان بمانند. اما حالا که طیف وسیعی از درختان چیتگر کاج هستند، آن هم از نوع غیربومی، خطر طغیان آفت متوجه وسعت گسترده‌ای از این پارک است. طی مشاهدات اخیر من، چیزی حدود چهل درصد از درختان اقاقیا و کاج در پارک چیتگر آفت‌زده یا خشکیده‌اند.»
عامل دیگری که در آسیب دیدن درختان پارک جنگلی چیتگر نقش دارد، کمبود آب است و عملیات برج‌سازی در حریم این محدوده نیز بر تشدید این معضل دامن می‌زند. وی در توضیح این موضوع می‌گوید: «درخت کاج با همه سختی و مقاومتی که دارد، لازم است حداقل سه یا چهار نوبت در سال آبیاری شود. با بارگذاری اضافی جمعیت و به دنبال آن افزایش مصرف آب در غرب تهران، چندسالی می‌شود که سهم آب پارک چیتگر را از رودخانه کرج قطع کرده‌اند. معضل کمبود آب تهران و برج‌سازی در منطقه چیتگر، نظام آبی را به‌کل بر هم زده و متأسفانه برداشت آب از چاه‌ها را افزایش داده است. چنین اقدامی سبب کاهش آبدهی چاه‌ها و درنهایت اتمام این منابع خواهد شد.»
با این وجود، ما باز هم شاهد عملیات ساختمانی در این منطقه هستیم و این عملیات خلاف قانون است؛ همانطور که شورای عالی شهرسازی و حتی ریاست جمهوری در چند ماه گذشته اعلام کردند برج‌سازی در این منطقه باید متوقف شود. طبق مستندات، چاه‌های این منطقه در پنج سال اخیر ۲۲۰ لیتر در ثانیه آبدهی داشت، اما این میزان در حال حاضر به ۸۰ لیتر در ثانیه کاهش پیدا کرده است.
این کنشگر محیط‌زیست ادامه می‌دهد: «کمبود آب در چیتگر، نه‌تنها یک مشکل جدی برای ساکنان آن است، بلکه زیست گیاهی منطقه را نیز تهدید می‌کند. درختان این منطقه در اثر کم‌آبی ضعیف شده‌اند و این ضعف، آنها را مستعد بیماری و آفت‌زدگی می‌کند.»
داده‌های کارشناسی نشان می‌دهد که پارک چیتگر به لحاظ بافت گیاهی می‌بایست اصلاح شده و تنوعی از درختان و درختچه‌ها در آن کاشته شود. با مشورت کارشناسان محیط‌زیست می‌توان گونه‌های مناسب‌تری مانند: داغداغان، شیرخِشت، درختچه زرشک، وَلیک و … را در این پارک کاشت و پرورش داد. محمدی با تأکید بر این موضوع می‌گوید: «به منظور مدیریت این بحران، بهتر است که کاشت تنوع زیادی از گیاهان با تکیه بر طبع گیاهیِ خشکی‌پسند و بومیِ این منطقه، در دستور کار سازمان منابع طبیعی و شهرداری قرار گیرد.»
همچنین او اضافه می‌کند: «تا حد امکان از بارگذاری جمعیتی در شمال چیتگر به طور جدی خوددرای شود؛ تهران و به‌طور خاص غرب تهران، اصلاً ظرفیت این حجم از ساخت‌وساز را ندارد و در صورت ادامه این روند، با یک بحران امنیتی در زمینه تأمین آب کشور، تخریب بافت گیاهی، افزایش آلودگی هوا و تشدید ترافیک مواجه خواهیم شد.»
Saturday, 31 May , 2025