گزارش اختصاصی حامی‌عدالت : رستوران‌ها به عنوان یک فضای مستقیم با سلامت بدن انسان در ارتباط هستند، از این رو حفظ بهداشت محیط رستوران بسیار حیاتی و ضروری است. از سالن غذا خوری گرفته تا آشپزخانه و راه‌های ارتباطی، تمیزی و بهداشت باید در هر کدام از این فضاها حاکم باشد بنابراین در اینباره قوانینی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری افراد جامعه تصویب شده است لذا با توجه به اهمیت موضوع دراینباره با دکتر حمیده اخیانی ، متخصص تغذیه گفت و گو شده است .

دکتر اخیانی  در اینباره می‌گوید : بهداشت و آموزش بهداشت، دو اصل لازم برای سلامت انسانها است.وقتی صحبت از بهداشت میش ود، اولین و مهمترین اصل آن، بهداشت فردی است.

وی ادامه  داد : وقتی وارد رستوران، کافه و یا تالار می‌شویم، نوع پوشش پرسنل، تمیزی لباس، کوتاهی ناخن و …می‌تواند در ایجاد اعتماد به آن مجموعه تاثیر زیادی داشته باشد. پرسنل اماکن مرتبط با مواد غذایی، باید استاندارهایی را رعایت کنند.

این  متخصص تغذیه مطرح کرد : در راستاي اجراي ماده ۱۳ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح ماده ۱۳ قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی ابلاغ شده در  خرداد ۱۳۹۲ توسط مقام محترم وزارت،   دستور عمل اجرایی بازرسی  بهداشتی از مراکز تهیه، تولید، توزیع، نگهداري، حمل و نقل و فروش مواد خوردنی، آشامیدنی ابلاغ می‌گردد و معاونت‌هاي بهداشتی دانشگاه‌ها و دانشکده‌هاي علوم پزشکی موظفند در زمینه نظارت بر بهداشت مراکز مذکور و تکمیل چک لیست‌هاي مربوطه بر اساس این دستور عمل اقدام نمایند.

وی بیان کرد : در دستور العمل اجرایی بازرسی بهداشتی از مراکز تهیه ، تولید ، توزیع و  نگهداری و حمل و نقل و فروش مواد خوراکی باید  همه کارکنان مشمول اعم از دائم، موقت، پاره وقت و فصلی یا افرادي که تازه استخدام شده اند قبل از شروع به کار باید کارت بهداشت و نیز گواهی نامه معتبر پایان دوره آموزشی آموزشگاه بهداشت اصناف را دریافت نمایند.

دکتر اخیانی  ادامه داد :چنانچه همه کارکنان مشمول داراي کارت بهداشت یا گواهی نامه معتبر پایان دوره آموزشی نباشند به عنوان نقص بهداشتی تلقی می‌گردد. البته در تبصره ای اشخاصی مانند صندوق دار، باغبان، نگهبان، راننده و نظایر آن که با مواد غذایی ارتباط مستقیم ندارند  وازاین  شمول این بند مستثنی هستند.

این  متخصص تغذیه افزود : به همراه داشتن کارت بهداشت معتبر و گواهینامه معتبر آموزشگاه بهداشت اصناف در همه زمان‌هاي فعالیت براي همه کارکنان مشمول الزامی‌است. کارت بهداشتی و گواهینامه دوره آموزشی صادره باید داراي کد رهگیري معتبر در سامانه باشد. ضوابط صدور کارت بهداشت و گواهینامه دوره آموزشی و مدت اعتبار آن باید مطابق دستورعمل وزارت باشد. کارکنان موظف هستند پس از انقضاي مدت اعتبار نسبت به تمدید آن اقدام نمایند.

وی عنوان کرد :  طبق این آیین  نامه کارکنان دست اندر کار مواد غذایی چنانچه مبتلا به یک بیماري مسري باشند فقط پس از درمان و رفع علائم و با گواهی سلامت از پزشک می‌توانند مشغول به کار شوند و کارکنان دست اندر کار مواد غذایی در صورتی که مبتلا به بیماري‌هایی با علائمی‌نظیر عطسه، سرفه، یاآب ریزش بینی مزمن گردند، به گونه اي که باعث تخلیه ترشحات از چشم، بینی یا دهان شود، نباید درمعرض تماس مستقیم با افراد حساس (نظیر بیماران، کودکان، سالمندان) یا مواد غذایی، تجهیزات تمیز، ظروف یا سطوحی که به طور مستقیم با مواد غذایی در ارتباط است قرار گیرند.

دکتر اخیانی تصریح کرد :  چنانچه در کارکنان دست اندرکار مواد غذایی برخی علائم  نظیر اسهال و استفراغ ،  زردي و تب و گلودرد مشاهده گردد باید اقدامات احتیاطی در نظر گرفته شود به طور مثال  براي فرد مورد نظر محدودیت کار با مواد غذایی در نظر گرفته شود به نحوي که ارتباط مستقیم با مواد غذایی یا سطوحی که مواد غذایی با آن در ارتباط است متوقف گردد و براي شروع مجدد کار نیاز به گواهی سلامت از پزشک می‌باشد.

این  متخصص تغذیه اضافه کرد :  ولی چنانچه فرد در محل‌هایی که افراد حساس وجود دارد مانند بیمارستان‌ها، مهدکودك‌ها، خانه سالمندان مشغول به کار است براي فرد ممنوعیت کار با مواد غذایی در نظر گرفته شود وکار به طور کامل متوقف گردد و شروع مجدد به کار نیاز به گواهی سلامت از پزشک دارد.

وی ابراز داشت : درباره لباس و وسایل حفاظت فردي کارکنان مراکز نیز گفته  شده  است که کارکنان دست اندرکار مواد غذایی هنگام کار باید از روپوش تمیز با رنگ روشن(غیر تیره) متناسب با نوع کار استفاده نمایند و روپوش کار باید بدون لک و پارگی باشد و به طور منظم شسته شود .

 

استفاده از کلاه درکارکنان دست اندر کار مواد غذایی الزامی‌است

دکتر اخیانی ادامه داد : استفاده از کلاه درکارکنان دست اندر کار مواد غذایی الزامی‌است و در صورتی که احتمال آلودگی با خون یا سایر آلودگی‌ها وجود دارد مانند (تمیز کردن و خرد کردن گوشت و امثال آن در گوشت فروشی‌ها) باید از پیش بند ضد آب و چکمه استفاده گردد و کارکنان دست اندرکار مواد غذایی موظف هستند پس از تغییر فعالیت یا اتمام کار لباس کار خود را تعویض نمایند.

این  متخصص تغذیه توصیه کرد : کارکنان دست اندر کار مواد غذایی باید هنگام توقف فعالیت و در زمان استراحت یا استفاده از توالت روپوش خود را تعویض نمایند و موي سر کارکنان دست اندرکار مواد غذایی ترجیحا کوتاه باشد، در غیر اینصورت باید موها در پشت سر بسته و کاملا در زیر کلاه پوشیده گردد همچنین موها باید به طور مرتب شسته شود.

وی گفت : طبق قوانین  تماس مستقیم دست کارکنان با مواد غذایی آماده مصرف مجاز نمی‌باشد و در صورت لزوم باید از وسایل مناسب نظیر دستکش یکبار مصرف، انبرك، کاردك، قاشق و وسایل توزیع مواد غذایی استفاده گردد.

دکتر اخیانی اشاره کرد: درصورتی که در کارکنان دست اندر کار مواد غذایی از دستکش یکبار مصرف استفاده می‌گردد رعایت برخی موارد الزامی‌است که عبارتند از اینکه قبل از پوشیدن دستکش و بعد از تعویض دستکش دست‌ها با آب و صابون شسته شود ، از دستکش براي یک فعالیت استفاده گردد و هنگام تغییر فعالیت دستکش‌ها تعویض گردد، بین تماس دست با مواد خام و پخته دستکش‌ها تعویض گردد و نیز هنگام آلودگی، دستکش‌هاي یکبار مصرف تعویض گردد و از شستشو و استفاده مجدد از دستکش خودداري گردد.

این  متخصص تغذیه توضیح  داد : رفتار بهداشتی کارکنان مراکز طبق آیین نامه مشخص شده  این  است که خوردن و آشامیدن در محل آماده سازي مواد غذایی یا سطوحی که مواد غذایی به طور مستقیم با آن در ارتباط است ممنوع می‌باشد و نیز کارکنان باید از عطسه، سرفه و نیز فوت کردن بر روي مواد غذایی که بدون پوشش است یا سطوحی که به طور مستقیم با مواد غذایی در ارتباط است خودداري نمایند و هنگام عطسه و سرفه از دستمال استفاده نمایند.

وی متذکر شد  : مصرف سیگار، قلیان و نیز آماده سازي آن در کلیه مراکز ممنوع می‌باشد و کارکنان دست اندرکار مواد غذایی در حین کار شخصاً حق دریافت بهاي کالاي فروخته شده از مشتري را ندارند.

دکتر اخیانی عنوان کرد : استفاده از لاك، ناخن مصنوعی در کارکنان دست اندرکار مواد غذایی ممنوع می‌باشد و کارکنان دست اندرکار مواد غذایی باید همواره ناخن‌هاي خود را کوتاه کنند تا از تجمع آلودگی در زیر آن‌ها جلوگیري گردد.-۴ -۸ استفاده از جواهرات و زیورآلات در کارکنان دست اندرکار مواد غذایی ممنوع است، ولی حلقه ساده ازدواج مستثنی می‌باشد.

این  متخصص تغذیه خاطرنشان کرد :  در دستور العمل اجرایی بازرسی بهداشتی آمده  است که در کارکنان دست اندرکار مواد غذایی در صورتی که محل‌هاي قابل رویت بدن از جمله دست و آرنج داراي بریدگی یا زخم باشد باید با یک باند ضد آب کاملا پوشیده شود و نوار زخم یا باند به رنگ روشن باشد به طوري که اگر در حین کار از دست خارج گردد کاملا قابل رویت باشد.

وی ادامه  داد :  درصورتی که در کارکنان دست اندر کار مواد غذایی بر روي دست بریدگی، سوختگی، تاول یا جوش‌هاي چرکین وجود دارد و امکان پوشیدن کامل آن وجود ندارد باید کار در قسمت تهیه، حمل و نقل و سرو کردن و نیز سطحی که مواد غذایی به طور مستقیم با آن در ارتباط است متوقف گردد.

دکتر اخیانی اذعان  داشت : توصیه می‌گردد کارکنان دست اندر کار مواد غذایی هر روز قبل از شروع و بعد از خاتمه کار استحمام نمایند و همچنین ورود افراد متفرقه به محل تهیه، آماده سازي و حمل مواد غذایی ممنوع می‌باشد البته  طبق تبصره  ای حضور بازرس، مدیر، مالک یا متصدي با رعایت موازین بهداشتی بلامانع است.

این  متخصص تغذیه بیان  کرد : این  آیین نامه  اجرایی متذکر می‌شود که کارکنان باید در برخی موارد   دست‌ها را مطابق راهنماي شستشوي دست با آب و صابون مایع بشویند که عبارتند از هنگام رویت آلودگی بر روي دست ،  پس از دست زدن به تجهیزات یا ظروف کثیف  ، قبل از شروع کار ، بعد از دست زدن به مواد غذایی خام از قبیل گوشت، سبزیجات و امثال آن.

وی اضافه کرد : در طی آماده سازي مواد غذایی (در صورت وقفه و انجام فعالیت دیگر نظیر پاك کردن سطوح و تماس با آلودگی) ، بعد از خوردن و آشامیدن ، پس از استفاده از توالت ، بعد از عطسه و سرفه و استفاده از دستمال یکبار مصرف ، دست زدن به بینی، گوش، دهان، موها و یا سایر قسمت‌هاي بدن ، بعد از استراحت، مصرف سیگار، قلیان و موارد مشابه ، بعد از حمل پسماند و قبل از پوشیدن دستکش و هنگام تعویض دستکش‌ها نیز باید کارکنان دست‌ها را مطابق راهنماي شستشوي دست با آب و صابون مایع بشویند

وی خاطرنشان کرد :  در کارکنان دست اندرکار مواد غذایی نباید استفاده از محلول‌هاي ضد عفونی کننده با پایه الکلی جایگزین شستشوي دست‌ها گردد.

این  متخصص تغذیه در پایان گفت :  درکارکنان دست اندرکار مواد غذایی چنانچه پس از شستشوي دست از محلول‌هاي ضدعفونی کننده با پایه الکلی استفاده می‌گردد نباید دست به طور مستقیم با مواد غذایی و یا سطوحی که به طور مستقیم با مواد غذایی در ارتباط است تماس داشته باشد و باید از دستکش استفاده گردد  .